آدیامان در یک نگاه - آیان کتاب

آدیامان یکی از استان های کشور ترکیه و مرکز این استان، شهر آدیامان است که در جنوب شرق ترکیه واقع شده است. آدیامان مساحتی برابر با 13 هزار کیلومتر مربع دارد و جمعیت آن بر اساس آخرین سرشماری برابر با 800 هزار نفر است.

قدمت منطقه آدیامان به دوره پارینه سنگی بازمی گردد و در بسیاری از تپه های باستانی این استان آثاری متعلق به 7 هزار سال قبل از میلاد پیدا شده است و در تور ترکیه می توانید از آن بازدید کنید. این منطقه تا سال 1926، اسمی عربی داشت و مردم این شهر را با نام قلعه منصور می شناختند.

در بسیاری از منابع مکتوب عثمانی، از این شهر با نام سمسور یاد شده است. این واژه ریشه ای کردی داشت و تلفظ آن برای مردم ترکیه سخت بود. خاتمه در اوایل قرن 19، نام این شهر به آدیامان تغییر کرد و مردم از این نام برای نامیدن شهر استفاده می کردند. معنی کلمه آدیامان، سرسخت و مقاوم است.

آدیامان تابستان هایی گرم و مرطوب دارد و از نظر طبقه بندی آب و هوایی، در دسته آب و هوای نیمه گرمسیری قرار می گیرد. تابستان های آدیامان بسیار گرم است تا جایی که میانگین دما در گرم ترین روزهای تابستانی به 40 درجه سانتی گراد هم می رسد.

زمستان های آدیامان سرد، با بارش های سنگین است. کمترین دمای ثبت شده در فصل سرما، برابر با 14- درجه سانتی گراد است.

همان طور که اشاره کردیم، قدمت منطقه آدیامان به دوره پارینه سنگی بازمی گردد، وجود غار پالانی در 10 کیلومتری شمال آدیامان این موضوع را اثبات می نماید. از 900 قبل از میلاد آشوریان، ایرانی ها و لشکر اسکندر مقدونی به آدیامان حمله کردند، این حملات تا سال 690 میلادی ادامه پیدا کرد و در این سال ها بود که پادشاهی کوژمان بر این منطقه مسلط شد.

کوژمان تباری یونانی-ایرانی بود که تا خاتمه عصر هخامنشی بر بخش هایی از آناتولی حکمرانی می کرد. این تمدن در واقع همان قومی هستند که مجسمه هایی در کوه نمرود در آدیامان ساختند. در این زمان مرکز کوژمانی ها سامسات یا ساموساتا بود و آدیامان در واقع منطقه ای دورتر از مرکز این قوم بود. بعد از گذشت زمان آدیامان به مرکز مهم واصلی منطقه تبدیل شد.

کوژمانی ها اداره منطقه را بر عهده داشتند و در مدت حکومت خود منطقه را آرام نگاه داشتند تا اینکه امپراتور بیزانس اختیار محدوده را به دست آورد. درگیری ها در منطقه آدیامان چند صدسالی ادامه داشت تا جایی که حتی اعراب هم به این منطقه وارد شدند و ادعای مالکیت کردند. در سال 1516 میلادی ها امپراتوری عثمانی وارد منطقه شد و اداره آدیامان را در دست گرفت.

آدیامان در زمینه فراوری محصولات کشاورزی و پرورش دام، یکی از استان های اول منطقه است و محصولات اصلی آن عبارت اند از گندم، جو و ذرت.

منبع اصلی عایدی مردم این شهر از راه کشاورزی است و در سال های اخیر باغ های پسته در بخش هایی از استان دیده می گردد.

آدیامان در طول تاریخ فرهنگ ها و اقوام زیادی را میزبان بوده است و به همین علت تفاوت ها و آداب و رسوم مختلف در این استان به وفور دیده می گردد. پایکوبی های محلی زیبایی در مراسم های مختلف انجام می گردد و یکی از اصلی ترین صنایع دستی این منطقه فرش و قالیچه است.

از جمله غذاهای محلی منطقه می توانیم به کوفته کیگ، اکلی کوفته، مرچی مکلی کوفته و نوعی کیک پخته شده اشاره کنیم.

بناهای تاریخی در استان آدیامان وجود دارد که سالانه هزاران توریست را جذب این منطقه می نماید. یکی از مهم ترین و اصلی ترین بناهای تاریخی، کوه نمرود و مجسمه های بالای این کوه است.

در سال 62 قبل از میلاد به دستور پادشاه آنتیوخوس، مقبره عظیمی در بالای این کوه ساخته شد و بعلاوه در اطراف این مقبره مجسمه های بزرگی از سنگ تراشیده شد و نهاده شد. دو عقاب سنگی، دو شیر، تعداد زیادی از خدایان یونان باستان و ایران قدیم و بعلاوه مجسمه بزرگی از شاه آنتیوخوس از جمله مجسمه های سنگی بودند که در اطراف این مقبره نهاده شدند.

یکی دیگر از بناهای قدیمی آدیامان قلعه قدیمی این شهر است که در حال حاضر ویرانه هایی از آن به جای مانده و امروز محیط اطراف آن به پارک تبدیل شده است.

محوطه تاریخی پره یا پیرین، در 5 کیلومتری آدیامان واقع شده است، امروز بخش زیادی از این محوطه تخریب شده است.

یکی از مهم ترین موزه های کشور ترکیه، موزه باستان شناسی آدیامان است که آثار تاریخی زیادی از اقوام مختلف را در خود جای داده است. این موزه همه روزه به جز دوشنبه ها دایر است.

یکی از زیباترین بازارهای محلی و رنگارنگ آدیامان، بازار اوترکچی کارسیسی (Oturakçi Çarsisi) است. در این بازار انواع صنایع دستی از جمله قالیچه های دستباف و دستبافته های رنگی پیدا می گردد.

آدیامان یکی از استان هایی است که در طول بازه زمانی کوتاهی پیشرفت زیادی کرد و امروز مراکز خرید، برج ها و ساختمان های مدرنی در آن ساخته شده است.