دستورالعمل اجرایی طرح درمان وابستگی به دخانیات در نظام درمانی کشور ابلاغ شد - آیان کتاب

به گزارش گروه اجتماعی خبرنگاران، دستورالعمل اجرایی طرح درمان وابستگی به دخانیات در نظام درمانی کشور، با امضای دکتر علیرضا رییسی، معاون بهداشت و دکتر قاسم جان بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، به معاونین درمان دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور، ابلاغ شد.

متن ابلاغیه به شرح زیر است:

معاون محترم درمان دانشگاه ها/ دانشکده های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ...

به استناد ماده 8 قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و آیین نامه اجرایی آن، مصوب سال 1365 هیات محترم وزیران و اصلاحات سال 1366 و بند های 12، 11 و 16 ماده 1 قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال 1367 و ماده 24 قانون مربوط به امور پزشکی، دارویی، مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب 1334 و اصلاحات بعدی و ماده 9 قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات مصوب سال 1385 و آیین نامه اجرایی آن مصوب سال 1386 هیات دولت به منظور ارتقای سلامت نسل حال و آینده از طریق ایجاد بستر مناسب برای ارائه خدمات درمان وابستگی به دخانیات برای متقاضیان این خدمت و فراهم نمودن زمینه مشارکت بخش های غیر دولتی صلاحیت دار در اجرای قانون جامع دخانیات، دستورالعمل اجرایی طرح درمان وابستگی به دخانیات در نظام درمان کشور طبق موازین ذیل ابلاغ می شود.

طبق ماده 9 قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات:

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است فعالیت پیشگیرانه، درمان و توانبخشی افراد مبتلا به مصرف فرآورده های دخانی و خدمات مشاوره ای ترک دخانیات را در خدمات اولیه بهداشتی ادغام و زمینه های گسترش و حمایت از مراکز مشاوره ای و درمانی غیر دولتی ترک مصرف مواد دخانی را فراهم نماید.

تعاریف

ماده 1: واحد مشاوره و درمان مصرف دخانیات: که در این آیین نامه به اختصار واحد نامیده می شود به واحد هایی اطلاق می شود که امکانات ارائه خدمات مشاوره و خدمات درمانی و پیشگیری از عود (بازگشت به مصرف) دخانیات را به مراجعان ارائه می کنند، این خدمات باید مطابق با استاندارد خدمت مشاوره و درمان مصرف دخانیات که توسط معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ابلاغ می شود، باشد.

ماده 2: روش های درمانی ترک دخانیات:

الف: خدمات درمانی:

-جایگزین های نیکوتین: به ترکیبات حاوی نیکوتین اطلاق می شود که به اشکال آدامس، برچسب جلدی، آبنبات و اسپری جهت جایگزینی نیکوتین محصولات دخانی طبق استاندارد خدمت مشاوره و درمان مصرف دخانیات مصرف می شوند.

-دارو های ترک دخانیات: به دارو هایی مانند بوپروپیون و وارنیکلین اطلاق می شود که برای کمک به فرایند ترک دخانیات طبق استاندارد خدمت مشاوره و درمان مصرف دخانیات تجویز می شود.

ب: خدمات مشاوره ای: مشاوره با مصرف کنندگان و ترغیب آنان به ترک و آموزش روش های نوین ترک با روش های غیردارویی

ماده 3: فرد دوره دیده: پزشکان و روانشناسانی که دوره آموزشی مشاوره و درمان مصرف دخانیات مصوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را که مطابق سرفصل های اعلام شده برگزار می شود، گذرانده باشند.

-تبصره: روانپزشکان الزامی برای گذراندن دوره های آموزشی مشاوره و درمان مصرف دخانیات نخواهند داشت.

ماده 4: دوره آموزشی مصوب: دوره آموزشی نظری و عملی بر اساس سر فصل های مصوب است که با همکاری معاونت های درمان و آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی توسط دانشگاه های علوم پزشکی کشور و پس از اخذ مجوز از وزارت بهداشت برگزار می شود.

اهداف واحد های مشاوره و درمان مصرف دخانیات:

1- تلاش برای ترک کامل یا کاهش مصرف دخانیات و کاهش عوارض ناشی از مصرف این مواد در جامعه

2- افزایش سطح آگاهی جامعه در خصوص مضرات ناشی از استعمال دخانیات یا مواجهه با دود دست دوم مواد دخانی

وظایف

ماده 6- معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی: گروه روانپزشکی و درمان اعتیاد مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری های معاونت درمان وزارت بهداشت موظف است:

-سرفصل های آموزشی لازم برای برگزاری دوره های آموزشی را با همکاری معاونت آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و فرایند های اجرایی برگزاری این دوره های آموزشی را تعریف و ابلاغ نماید.

-پشتیبانی مالی و اجرایی لازم را از دانشگاه ها/ دانشکده های علوم پزشکی به عمل آورد.

-فرم ها و سامانه های آنلاین مربوط به اجرای این طرح را طراحی و راه اندازی نماید.

ماده 7- معاونت درمان دانشگاه/ دانشکده: معاونت درمان دانشگاه های علوم پزشکی موظفند در راستای اجرایی شدن اهداف این برنامه:

-منابع و تسهیلات لازم برای اجرا، پایش و ارزشیابی این طرح را با شرح وظایف زیر در معاونت درمان دانشگاه/ دانشکده پیش بینی کند:

هماهنگی لازم با کارشناسان مربوطه در گروه روانپزشکی و درمان اعتیاد مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری های معاونت درمان وزارت بهداشت و سایر مجموعه های معاونت درمان و معاونت بهداشتی دانشگاه و سایر همکاران و سازمان های ذیربط در سطح استان

پیگیری اجرایی امور مربوط به واحد های مشاوره و درمان مصرف دخانیات و ابلاغ آیین نامه ها و دستورالعمل های دریافتی از معاونت درمان وزارت به واحد ها

پیگیری اجرایی برگزاری دوره های آموزشی مصوب

ارتباط با واحد های راه اندازی شده و پیگیری مسائل و مسائل آنان

گزارش گیری هر شش ماه یک بار از واحد ها بر اساس فرم های ثبت اطلاعات تهیه شده در معاونت درمان وزارت و ارسال اطلاعات جمع آوری شده به صورت مکتوب یا آنلاین به معاونت درمان

نظارت بر فرایند فعالیت های واحد ها

-پس از اخذ مجوز های لازم برای برگزاری دوره های مصوب آموزشی مربوط به این طرح و انجام هماهنگی های لازم نسبت به برگزاری این دوره ها اقدام کنند.

-گواهی های لازم را به پزشکان و واحد های متقاضی ارائه خدمات مشاوره و درمان مصرف دخانیات ارائه کنند.

ماده 8- شرح خدمات واحد های مشاوره و درمان مصرف دخانیات

-پذیرش آزاد داوطلبان درمان مصرف دخانیات و ارائه خدمات مشاوره ای، روانشناسی-روانشناختی، مهارت های رفتاری و درمان دارویی بر اساس استاندارد خدمت مشاوره و درمان مصرف دخانیات

-ارائه آموزش های لازم برای تداوم برنامه ترک در مراجعان بر اساس استاندارد خدمت مشاوره و درمان مصرف دخانیات

-فراهم کردن جزوات و اقلام آموزشی لازم و ارائه به بیماران

-تشکیل پفراینده پزشکی برای مراجعان و تکمیل فرم های مربوط به گزارش دهی طبق دستورالعمل

-همکاری با کارشناس مرتبط در حوزه معاونت درمان دانشگاه و ارائه گزارش های دوره ای لازم

افراد و مراکز مجاز

ماده 9- تمامی پزشکانی که در دوره های آموزشی مصوب ترک دخانیات شرکت و گواهی های مرتبط را اخذ نموده اند؛ می توانند در عنوان مطب خود از عبارت ترک سیگار/ دخانیات مطابق با دستورالعمل های مربوط به تابلوی مطب ها استفاده کنند.

ماده 10- در صورتی که مسئول فنی مراکز درمان سرپایی وابستگی به مواد مخدر و روانگردان دارای گواهی شرکت در دوره های آموزشی مصوب ترک دخانیات باشند، این مراکز می توانند از عنوان مرکز/ کلینیک ترک سیگار/ دخانیات استفاده کنند.

ماده 11- راه اندازی واحد مشاوره و درمان مصرف دخانیات در مراکز درمان سرپایی اختلال مصرف مواد مطابق مفاد دستورالعمل تاسیس این مراکز خواهد بود.

ماده 12- بیمارستان ها و مراکز درمانی منتخب تحت پوشش معاونت درمان دانشگاه ها/ دانشکده های علوم پزشکی کشور می توانند با به کارگیری پزشکان و روانشناسان دوره دیده نسبت به راه اندازی واحد ترک دخانیات اقدام کنند.

دوره های آموزشی

ماده 13- سرفصل های مورد نیاز و دستورالعمل اجرایی برگزاری دوره های آموزشی توسط گروه روانپزشکی و درمان اعتیاد مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری های معاونت درمان وزارت بهداشت با همکاری معاونت آموزشی وزارت بهداشت تهیه خواهد شد.

چک لیست های پایش و نظارت

ماده 14- پایش و نظارت بر واحد های مشاوره و درمان مصرف دخانیات حسب مورد مطابق با مقررات عمومی، شرایط ساختمانی و تأسیساتی و تجهیزاتی آیین نامه های تأسیس مطب ها/ درمانگاه های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواهد بود.

این دستورالعمل در 14 ماده در تاریخ 20/12/1399 به تصویب معاونت های درمان و بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده است.

دکتر قاسم جان بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت

گفتنی است، قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات در فایل پیوست قابل مشاهده است؛