استرس اقتصادی چیست و چگونه می توان با آن مقابله کرد؟ - آیان کتاب

تعریف استرس اقتصادی

به طور کلی زمانی که میزان هزینه ها بیشتر از میزان درآمد گردد، این نوع استرس به وجود می آید. با توجه به این تعریف می توان حدس زد که تقریباً همه ما طعم این استرس را چشیده ایم. به طور مثال زمانی که موعد قسط ها، وام ها، بدهی ها، چک ها و… فرا می رسد و شاید پول کافی برای پرداخت شان نداشته باشیم، یا توان پرداخت هزینه های تحصیلی مانند شهریه دانشگاه، وام دانشجویی، هزینه های دانشجویی و… را نداشته باشیم و مسائلی از این قبیل همگی می توانند انسان را به شدت تحت فشار قرار داده و او را دچار استرس نمایند. سوال این است که چگونه می توان چنین استرس هایی را مدیریت کرد؟

روش های برطرف استرس های اقتصادی

1. منابع استرس خود را معین کنید: شناختن منابع استرس زا در کنترل و مدیریت آن ها بسیار مهم و کارآمد است. به طور مثال شاید نگرانی ها و مسائلی در خصوص بدهی ها، حقوق بازنشستگی یا کارت های اعتباری و… موجب استرس شما باشد. در هر حال بهتر است سه مورد از مهم ترین مسائلی که موجب اضطراب و نگرانی تان می گردد را معین کنید. سپس یک روش برای کنترل آن ها در نظر بگیرید و برنامه ای منسجم در همان جهت معین کنید.

البته سعی کنید لیست بلندبالایی ننویسید. اگر فقط چند مورد از مهم ترین ها را کشف نموده و یادداشت کنید کافی است. هر چقدر لیست بلندتر باشد، استرس را بیشتر از قبل می نماید.

تعدادی از مهم ترین منابع استرس اقتصادی خود را شناسایی کنید

2. مثبت نگر باشید: نحوه نگرش شما می تواند در حفظ انگیزه برای برطرف مسائل اقتصادی بسیار یاری نماینده باشد. پس سعی کنید به جای فکر کردن به این که هرگز نخواهم توانست بدهی های خود را پرداخت کنم، تصور کنید بدهی تان چندان زیاد نیست و هر بار که کمی از آن را پرداخت کنید، کم تر و کم تر می گردد. ایمان داشتن به خود و نگرش مثبت، نکته ای بسیار مهم در کاهش این نوع استرس ها است.

3. واقع بین باشید: هر آنچه که واقعاً می توانید به دست بیاورید را کاملاً منطقی و واقع بینانه معین نموده و تمام تمرکز و جدیت خود را وقف رسیدن به آن کنید. به عنوان مثال می توانید به خود قول دهید هر ماه چند ده هزار تومان کمتر خرج نموده و پس انداز کنید تا بعد از 6 ماه قادر به پرداخت بدهی تان شوید.

معین اهداف بلندپروازانه و فانتزی می تواند مانند رژیم غذایی سنگین یا ورزش روزانه شدید، موجب دل زدگی و فرسودگی بدن گردد. در این حالت حتماً تنها چند هفته دوام خواهید آورد و دیگر این روش را ادامه نخواهید داد. در نتیجه سعی کنید اهدافی واقع گرایانه معین کنید.

4. صرفه جویی کنید: اگر دائماً به این فکر کنید که پول کافی برای برطرف مسائل اقتصادی خود ندارید، استرس اقتصادی زندگی سختی برای تان ایجاد خواهد نمود. پس سعی کنید با صرفه جویی هوشمندانه، درآمد خود را به بهترین شکل ممکن خرج کنید. هوش اقتصادی یعنی اینکه بتوانید به صحیح ترین روش ممکن هزینه ها و درآمد خود را مدیریت کنید. حتی می توانید از ماشین حساب هم برای محاسبه دخل و خرج خود بهره ببرید و در هر زمینه ای که لازم می بینید صرفه جویی کنید.

5. کوچکترین کوشش ها هم اهمیت دارند. ممکن است نتوانید ماهیانه چند میلیون از هزینه های غیرضروری خود را کاهش دهید، حتی اگر بتوانید ماهیانه چند 10 هزار تومان هم از هزینه های اشتباه خود کم کنید، خیلی عالی است و همین موضوع انگیزه ای برای کوشش بیشتر را ایجاد خواهد نمود.

اگر در این جهت دچار خطا یا اشتباهی شدید، اشکالی ندارد. خود را ببخشید و به کوشش تان ادامه دهید. پایبند بودن به قوانین و رعایت کردن بودجه بندی همواره هم آسان نیست و ممکن است گاهی اوقات وسوسه شده و عزم تان ضعیف گردد. در این حالت به این فکر کنید که با کنار گذاشتن لذت های لحظه ای و کوشش بیشتر، می توانید به اهداف و آرزوهای خود برسید.

به کوچک ترین موفقیت ها هم اهمیت دهید

سپس برنامه ریزی و الگوی هزینه های خود را آنالیز و مشکل اصلی را شناسایی کنید. اگر مشکل در نحوه بودجه بندی یا رفتار خودتان است، در صورت امکان آن را حل کنید. به عنوان مثال اگر این اراده را ندارید که بدون نخریدن وسیله ای (هر چند غیرضروری) از مغازه ای خارج شوید، پس نباید اصلاً به آن مغازه وارد شوید. این نمونه، مثال خوبی از رفتار اشتباه است و باید در جهت اصلاح آن، سعی کنید از انجام کاری که شما را در جهت رفتار اشتباه وسوسه می نماید، اجتناب کنید.

اگرچه دور ماندن از مراکز خرید سخت است، اما سعی کنید زمان خود را با کارهایی دیگر محدود و فعالیتی دیگر جایگزین آن کنید. کارهایی مانند فعالیت های اجتماعی می تواند زمان تان را محدودتر نموده و میل تان را به خرید و صرف هزینه برای لوازم غیر ضروری کم تر کند.

6. صادق باشید: با تکیه بر روابط خود می توانید با مسائل موجود در جهت رسیدن به اهداف، ساده تر مقابله کنید. به یاد داشته باشید که هر کار سختی با پشتیبانی دوستان و خانواده آسان تر می گردد. پس اهداف خود را با آن ها در میان بگذارید. هیچ کس بهتر از آن ها نمی تواند شما را نسبت به اهداف تان متعهد نگه دارد. در صورتی که مرتکب اشتباهی شوید، آن ها می توانند به شما یاری نموده و حتی تذکر دهند که این اشتباه ارزش از دست دادن اهداف تان را ندارد.

7. یک بار تصمیم بگیرید و به آن متعهد باشید: تحقیقات نشان داده است زمانی که افراد با تصمیماتی متعدد روبه رو می شوند، حفظ اراده و کنترل استرس در این حالت بسیار مشکل به نظر می رسد. پس سعی کنید به جای تصمیمات متعدد، یک بار تصمیم بگیرید و تمام تمرکز و زمان خود را صرف آن کنید.

هزینه های خود را پیگیری کنید

8. هزینه های خود را پیگیری کنید. می دانیم مطلع بودن بر میزان دخل و خرج می تواند ابزار مفیدی برای کاهش استرس اقتصادی باشد. بنابراین لیستی از هزینه های روزانه خود تهیه کنید. در این حالت می توانید مخارج غیرضروری را هم به راحتی شناسایی کنید.

9. روش بهتری برای برخورد با استرس پیدا کنید: بعضی افراد زمانی که تحت فشار قرار می گیرند، از روش های نامناسبی برای مقابله با آن استفاده می نمایند. برای مثال روش هایی مانند سیگار کشیدن، مصرف مواد مخدر و… را امتحان می نمایند که به هیچ روش مناسبی برای برطرف استرس نیست. حتی گاهی اوقات چنین رفتارهایی می تواند موجب اختلافات بین زوجین نیز بگردد.

نسبت به چنین رفتارهایی هوشیار باشید. اگر استرس های اقتصادی شما را مجبور به چنین رفتارهایی می نماید، قبل از وخیم تر شدن اوضاع، به روانشناس مراجعه کنید و به یاری او مسائل و استرس های خود را درمان کنید.

10. نیازها را از خواسته ها جدا کنید: بعضی از هزینه ها واقعاً ضروری هستند و نمی توان از آن ها صرف نظر کرد. هزینه هایی مانند خوراک، پوشاک، تحصیل، پزشکی، درمان بیماری ها و… از هزینه های روزمره و ضروری هر انسانی هستند، اما هزینه هایی مانند تفریحات گران قیمت، خرید ماشین های لوکس و… از جمله هزینه های غیرضروری است و می توان آنها را تا زمانی که اوضاع اقتصادی بهتر گردد به تعویق انداخت. بنابراین نیازهای اساسی را بشناسید و برنامه های اقتصادی خود را بر طبق آن ها مدیریت کنید. این روش یاری بسیاری در برطرف استرس می نماید.

11. بدهی تان را کاهش دهید: بدهی ها معمولاً به علت خریدهای قسطی یا چکی به وجود می آید. از آن جایی که خرید قسطی نسبت به پرداخت یکباره پول نقد ساده تر به نظر می آید، ممکن است در ابتدا همه ما را وسوسه کند، اما همین مورد یکی از منابع اصلی استرس های شدید اقتصادی است و در طولانی مدت حتی می تواند فرد را به افسردگی خفیف تا شدید، مبتلا کند.

خرید با استفاده از چک نیز به همین صورت می تواند مسائل و استرس های زیادی به دنبال داشته باشد. در این روش هم فرد با اضطراب پرداخت به موقع چک و یا عدم توانایی پرداخت و مسائل بعد از آن، استرس های بسیاری را متحمل می گردد. پس سعی کنید با یک برنامه ریزی منسجم، هر ماه مقداری از درآمدتان را پس انداز نموده و در اسرع وقت بدهی های خود را پرداخت کنید.

12. به یاد داشته باشید بعضی مسائل مهم تر هستند: تأکید بیش از حد بر سود، صرفه جویی زیاد و سخت گیری بیش از حد می تواند روابط عاطفی و اجتماعی شما را خدشه دار کند. پس رفتارهایی متعادل داشته باشید و زمانی که احساس کردید به روابط تان آسیب می رسد، برنامه خود را بازنگری نموده و در صورت لزوم آن را اصلاح کنید.

برای برطرف استرس اقتصادی از مشاوره هم یاری بگیرید

13. از مشاوره اقتصادی یاری بگیرید: توجه داشته باشید که همواره مجبور نیستید مسائل خود را به تنهایی حل کنید. اگر واقعاً در مسائل اقتصادی خود مسائل جدی دارید، می توانید از مشاوره اقتصادی هم یاری بگیرید. به علاوه هرساله کلاس های متعدد و مفیدی در این زمینه برگزار می گردد.

البته متخصصانی که خارج از گود هستند و مسائل شما را از بیرون می نگرند، می توانند با آرامش خیال بیشتری راه کارهایی مؤثر پیش روی تان قرار دهند. می توانید از دوستان و اطرافیان پرس و جو نموده و در کلاسی که متناسب با شرایط شماست شرکت کنید. حتی می توانید از مشاوره های خصوصی هم بهره ببرید تا استراتژی های صحیح مدیریت اقتصادی، پس انداز صحیح، سرمایه گذاری صحیح و… را یاد بگیرید.

سخن پایانی

همانطور که گفتیم، امروزه استرس اقتصادی یکی از استرس های معمول برای همه افراد است، بنابراین شما تنها نیستید و هر کسی به نحوی برای برطرف مسائل اش کوشش می نماید. در نتیجه سعی کنید استرس و اضطراب را از خود دور کنید، زیرا اگر دائماً نگران و مضطرب باشید چگونه قادر خواهید بود مسائل خود را به بهترین شکل ممکن حل کنید؟ پس سعی کنید استرس های خود را کنترل نموده و از روش هایی که گفته شد در جهت حل مسائل اقتصادی خود بهره ببرید. در این راستا توصیه می کنیم مطلب روش های تقویت هوش اقتصادی را نیز مطالعه کنید تا برنامه های اقتصادی خود را بهتر مدیریت کنید. شما چه راهکاری را برای غلبه بر استرس اقتصادی به کار می برید؟ چه تجربه ای در زمینه مدیریت مخارج دارید؟ نباید فراموش کنید نظرات و پیشنهادات خود را با ما و سایر همراهان انگیزه به اشتراک بگذارید.

منبع: مجله انگیزه