دره ویژدرون؛ مکانی افسانه ای و حیرت انگیز در ایلام - آیان کتاب

دره ویژدرون کجاست؟

دره ویژدرون یکی از جاهای دیدنی ایلام است که در فاصله 20 کیلومتری شهرستان ایلام و در کنار سد زیبای چم گردلان در نزدیکی روستای مهر شهرستان ملکشاهی قرار گرفته است.

ملکشاهی یکی از شهرستان های استان ایلام است که در 20 کیلومتری ایلام واقع شده است. این شهر جایی است که مقصد سفر ما در آن جای دارد. دره ویژدرون در روستای مهر ملکشاهی، در نزدیکی های سد چم گردلان و در قسمت پایین دست خروجی این سد که آب آشامیدنی شهر ایلام را تأمین می نماید واقع شده است. به دلیل ساخت همین سد است که دیگر آب زیادی در این دره جریان ندارد و آبی که در این مکان دیده می شود از خروجی ها و سرریز چم گردلان است.

جهت دسترسی به دره ویژدرون

برای بازدید از دره ویژدرون باید رهسپار استان زییای ایلام و شهرستان ایلام شوید و جاده ارتباطی سد ایلام را در پیش بگیرید. این دره رویایی و خیالی در ضلع غربی سد چم گردلان واقع شده است. به وسیله جهت جاده ای ماربره یا کان گنبد، امکان دسترسی به این مکان وجود دارد.

اگر قصد دارید مستقیم به سراغ حوضچه ها بروید، از شهر ایلام به سمت مهران حرکت کنید. بعد از روستای صالح آباد به گلان می رسید؛ سه ونیم کیلومتر که از این روستا رد شدید، جاده ای فرعی و آسفالته در سمت چپ است و تابلوی سد را خواهید دید. وارد این جاده شوید؛ کمی جلوتر راه آسفالته تمام می شود و راهی خاکی به طول هفت کیلومتر با دست انداز زیاد آغاز شده و به کف رودخانه می رسد که چند بار جاده را قطع نموده و باید با ماشین از رودخانه عبور کنید. این جاده در سمت راست رودخانه امتداد یافته و مقابل یک رگه سنگی تمام می شود. باقی راه را باید دو ساعت پیاده روی کنید تا به حوضچه ها برسید.

چرا به این دره ویژدرون می گویند؟

ویژدرون نامی است کردی که بر این دره زیبا گذاشته اند. در زبان کردی ویژ یعنی عمیق و درون به معنی دره است. بنابراین ویژدرون به معنی دره ای عمیق با ارتفاع زیاد است. البته شاید دلیل دیگر نام گذاری این دره، وزش بادهای زیاد این منطقه باشد و ویژ معنای باد را نیز می دهد که در این صورت ویژدرون، دره ای بادخیز است. دره ویژدرون به عنوان منطقه ویژدربند نیز شناخته می شود.

جغرافیای دره ویژدرون

ویژدرون مکانی افسانه ای و ناشناخته است که حتی تا چندین سال پیش هم برای مردمان محلی منطقه خیلی شناخته شده نبود. این مکان دره ای شگفت انگیز است که قطعاً با دیدن عظمت و عظیمی اش میخ کوب می شوید.

در این دره همه چیز برای داشتن یک سفر هیجان ا نگیز و استثنایی فراهم است. دره ای با دیواره ها، صخره های عظیم و بلند و گذرگاه های تنگ، باریک و پیچ درپیچ که با عبور از آن ها به یاد ماجراجویان داستان ها و فیلم ها خواهید افتاد که در پی کشف راز و رمزی هستند و اتفاقات عجیب و غریب برایشان روی می دهد. وزش بادها نیز در لابه لای صخره ها، هولناکی این مکان را دوچندان می نماید و اگر کمی نیز اهل خیال پردازی باشید، هیجان زیادی را در این سفر برای خود رقم خواهید زد.

این دره که آدمی را به یاد مکان های خیالی و صحنه های فیلم های ترسناک می اندازد؛ در ارتفاع 810 متری از سطح دریا واقع شده است و بسیار عظیم است؛ به گونه ای که طول آن به 6 کیلومتر می رسد. ارتفاع صخره های ویژدرون حتی به 200 متر هم می رسد. سنگ های این دره جنس آهکی دارند و دارای ترکیبات کربنات کلسیم هستند و به سازند آهکی آسماری که از سازندهای زمین شناسی ایران است و غنی ترین مخزن نفتی ایران و خاورمیانه و یکی از غنی ترین مخازن کربناته دنیا به شمار می رود.

دره ویژدرون از طبیعت فوق العاده ای نیز برخوردار است. این دره دارای تنوع گیاهی و جانوری فرلوانی است و زیستگاه مهمی برای حیات وحش به شمار می رود. طبق گفته مردمان محلی منطقه، در گذشته انواع جانوران مانند خرس، پلنگ، گرگ، گراز و... در این محل زندگی می کردند. این منطقه در حال حاضر به دلیل حمایت و جلوگیری از شکار بی رویه حیات وحش و حفظ و گسترش زیستگاه گونه های در خطر انقراض، از سال 1396 به مدت پنج سال جزو مناطق ممنوعه استان ایلام به شمار می رود و شکار و تیراندازی در آن ممنوع است.

چگونگی شکل گیری دره ویژدرون

پیدایش و شکل گیری دره ویژدرون به اوایل دوران دوم زمین شناسی با تریاس بالایی برمی شود و هزاران سال طول کشیده است تا چنین جای اعجاب انگیزی ایجاد شود. علت به وجود آمدن ویژدرون را مانند سایر دره ها و تنگه ها باید در عوامل طییعی و زمین شناختی جستجو کرد. منشأ اولیه شکل گیری این دره، ایجاد درز و شکاف بر اثر فعالیت های تکتونیکی منطقه روی لایه های های ضخیم آهک است. در کنار این عامل، فرسایش آبی، عبور سیلاب های مهیب، شرایط توپوگرافی منطقه، اختلاف ارتفاع و شیب تند بخش های بالا و پایین دست در شکل گیری این مکان فوق العاده سهیم هستند.

تفریح در دره ویژدرون

صخره نوردی: دیواره ها و صخره های بلند ویژدرون برای داشتن یک صخره نوردی متفاوت عالی است و بسیای از صخره نوردان حرفه ای این دره را برای این منظور انتخاب می نمایند.

دره نوردی: پیمودن دره و عبور از گذرگاه های باریک و تماشایی شکوه و عظمت ویژدرون می تواند یکی از تفریح های شما در این منطقه باشد. ضمناً اگر کمی دقت کنید، بر دیواره های دره کندوهای عسل را خواهید دید.

شنا: حوضچه های آب ویژدرن شما را به شنا کردن در آن وسوسه می نماید و با دیدن صخره هایش دوست دارید شیرجه ای جانانه به درون این حوضچه ها بزنید؛ اما کاملاً مراقب باشید و با احتیاط این کار را انجام دهید.

قایق سواری: می توانید به همراه خود قایق های بادی و کوچک ببرید تا تجربه این تفریح مهیج رو در این دره داشته باشید و از آن لذت ببرید.

ا

قامت در دره ویژدرون

بدون شک، دره ویژدرون شب های تماشاییی نیز دارد و دیدن این مکان و سپری کردن شب در آن خالی از لطف نیست. در بعضی از قسمت های این دره چند جای مناسب جهت کمپ و چادر زدن وجود دارد.

نکته های ایمنی برای سفر به دره ویژدرون

بهتر است بدانید رفتن به دره ویژدرون و بازدید از آن به این سادگی ها هم نیست؛ چراکه این منطقه حتی برای محلی ها هم نانشناخته است. پس اگر تصمیم دارید این دره اعجاب آور را ببنید، باید چند نکته را بدانید:

پیمودن این دره طویل با چنین مسافتی سخت و سخت است. گذر از دیواره های تنگ و دره باریک و عبور از راه های پر وپیچ و خم و نفوذناپذیر، به راحتی ممکن نیست؛ باید راه بلد بوده و با مهارت های صخره نوردی آشنا باشید.

می توانید در این دره عمیق شنا، قایق سواری و صخره نوردی را تجربه کنید؛ اما باید امکانات و تجهیزات لازم مثل جلیقه نجات و کلاه ایمنی را به همراه داشته باشید و آموزش های لازم را دیده باشید.

توجه داشته باشید زمانی که دریچه های سد چم گردلان باز می شود یا در فصل بارش به این مکان سفر نکنید؛ چراکه با افزایش عمق آب های دره امکان گرفتار شدن وجود دارد. چنین حادثه ای چند سال پیش برای کوهنوردان و صخره نوردان حرفه ای رخ داده است.

سعی کنید با تورهای حرفه ای طبیعت گردی و با مجوز که شناخت کافی از دره ویژدرون دارند به این منطقه سفر کنید. در غیر این صورت با اطلاعات لازم و با یاری دریافت از محلی های راه بلد به این دره بروید و بی گدار به آب نزنید.