دریای خزر، مستعد زلزله و سونامی - آیان کتاب

مصطفی ارگون دبیر اجرایی کمیته دائمی همکاری های علمی و فناوری سازمان همکاری اسلامی (کامستک) در کارگاه آموزشی تغییر اقلیم و دریای خزر با اشاره به نوسانات آب دریای خزر گفت که سطح آب دریای خزر در گذشته بالاتر از تمام دریاها بوده است، به گونه ای که آب این دریا وارد دریاهای سیاه، مرمره و اژه می شد. اما امروز بر عکس شده و سطح آب دریای خزر پایین تر از سطح آب تمام دریاها است.

وی درخصوص بازگشت تراز آب خزر با تأکید بر این که امکان بازگشت تراز آب این دریا وجود دارد، یادآور شد:

این که بعد از میلیون ها سال آب دریای خزر مجددا به همان تراز اولیه خود بازگردد، دور از فکر نیست. چون در بازه زمانی زمین شناسی این تغییرات همیشه اتفاق افتاده است.

ارگون این امر را ناشی از اثرات آب اقیانوس اطلس دانست و اعلام کرد که دریای اطلس، آب و هوا و اندازه نوسانات آبی در تمام جهان و بعلاوه دریای خزر را کنترل می نماید .

دبیر اجرایی کمیته دائمی همکاری های علمی و فناوری سازمان همکاری اسلامی، با اشاره به مطالعاتی که در خصوص زمین شناسی دریای خزر انجام داده است، اعلام کرد که نتایج این مطالعات نشان می دهد که این حوضه آبی مستعد بروز سونامی است، اما به شرطی که شرایط آن فراهم گردد .

وی شرح داد که در خصوص حوضچه های آبی دریاهای خزر، سیاه و مدیترانه تحقیقات و مطالعات زیادی اجرا شده است و نتایج نشان می دهد بعضی از زلزله هایی که در ایران و ترکیه رخ می دهد ناشی از رسوب گذاری دریای خزر و حرکت و فشار صفحات تکتونیکی کف این دریا است .

ارگون، لایه رسوبی کف دریای خزر را تا 15 کیلومتر دانست و یادآور شد که این در حالی است که این لایه در دریای سیاه 12 کیلومتر است و صفحه عربی به لایه رسوبی بخش ایرانی و ترکیه فشار وارد می نماید که این امر موجب بروز زلزله در ایران و ترکیه شده است .

به گفته وی، فشار صفحه عربی بر روی لایه های رسوبی موجب شده ایران به سمت شرق و ترکیه به سمت غرب در حرکت باشد .

این محقق توضیح داد که 50 میلیون سال پیش دریای خزر و سیاه وجود نداشت و کوه و دشت در آنجا بود. اما اکنون که به وجود آمدند خصوصیات خاص خود را دارند و باید برای حفاظت از آن ها کوشش کنیم .

دبیر اجرایی کمیته دائمی همکاری های علمی و فناوری سازمان همکاری اسلامی، با تأکید بر این که وقوع زلزله در خزر بستگی به مرکز زلزله دارد، اعلام کرد :

در صورتی که گسل ها در خشکی باشند، به علت دور بودن از آب سونامی ایجاد نخواهد شد.